Co powierzyć profesjonalistom? : Wyważanie kół, ustawianie geometrii kół, wymianę opon, rotację kół.
Co można zrobić samemu? : Pompowanie opon, sprawdzanie stanu bieżnika.
Pompowanie opon
Właściwe ciśnienie w oponach jest elementem mającym kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa jazdy i trwałości opony. Najlepiej jest kontrolować ciśnienie w oponach co najmniej raz w miesiącu za pomocą precyzyjnego manometru. Ciągły spadek ciśnienia w oponie jest objawem problemów związanych z kołem samochodu. W przypadku stwierdzenia takiego zjawiska należy niezwłocznie skontaktować się z serwisem. Ciśnienie należy kontrolować przy zimnych kołach. Przejechanie nawet kilometra może spowodować zwiększenie ciśnienia w oponach, a tym samym uniemożliwić dokładny pomiar ciśnienia.
Sprawdzanie stanu bieżnika opon
Są dwie metody sprawdzania czy bieżnik na oponie ma jeszcze dostateczną głębokość. Opony do samochodów osobowych, lekkich ciężarówek i średnich samochodów użytkowych wyposażone są w znaczniki zużywania się bieżnika. Znaczniki te znajdują się na dnie rowków bieżnika na całej oponie. Gdy opona zostanie zużyta w takim stopniu, że którykolwiek ze znaczników będzie się znajdować na tym samym poziomie co leżące obok żebra bieżnika, oznacza to konieczność zmiany opony.
Opona zużyta na obu krawędziach: ZA MAŁE CIŚNIENIE
Jeśli opona zużyta jest na obu krawędziach, oznacza to, że była eksploatowana przy zbyt niskim ciśnieniu powietrza. Najgorszym wrogiem opony jest za niskie ciśnienie powietrza. Zmniejsza to bowiem trwałość bieżnika poprzez jego przyspieszone zużywanie się na krawędziach (na barkach opony). Ponadto zbyt niskie ciśnienie opony powoduje wydzielanie się w oponie nadmiernej ilości ciepła, co również ogranicza jej trwałość. I wreszcie zbyt niskie ciśnienie w oponie zwiększa zużycie paliwa. Opony za słabo napompowane sprawiają, że samochód musi pokonywać większe obciążenia, czyli zwiększają się opory toczenia. Poziom ciśnienia w oponach należy kontrolować regularnie. Nieprawidłowe zużywanie się opon może być również spowodowane złym ustawieniem geometrii kół lub problemami mechanicznymi.
Opona zużyta w części środkowej: ZA DUŻE CIŚNIENIE
Gdy w oponie utrzymywane jest zbyt wysokie ciśnienie, środkowa część bieżnika przenosi większość obciążeń i przez to zużywa się szybciej od krawędzi bieżnika. Takie nierównomierne zużywanie się opon zmniejsza czas eksploatacji opony. Poziom ciśnienia w oponach należy kontrolować regularnie. Nieprawidłowe zużywanie się opon może być również spowodowane złym ustawieniem geometrii kół lub problemami mechanicznymi.
Zafalowania na obwodzie: ZUŻYTE CZĘŚCI
Nierównomierne zużywanie się powierzchni bieżnika w postaci karbów i zafalowań jego głębokości występuje najczęściej na oponach przednich, choć czasem może występować również na oponach tylnych. Zjawisko to może wskazywać na fakt niewyważenia opon lub zużycia elementów układu kierowniczego albo zawieszenia.
Krawędzie z garbami: ZŁE USTAWIENIE ZBIEŻNOŚCI KÓŁ
Czy krawędzie bieżnika wyglądają jak zęby piły lub są wystrzępione? Takie objawy spowodowane są przypadkowym szorowaniem o nawierzchnię drogi. Rozwiązaniem tego problemu jest właściwe ustawienie zbieżności kół. Odpowiednia głębokość bieżnika ma decydujące znaczenie dla właściwości opony. Jeśli zauważą Państwo spadek lub zmianę przyczepności opony na mokrych nawierzchniach, może to oznaczać, że na oponach zaczyna kończyć się bieżnik. Gdy głębokość bieżnika spadnie do 1,6 mm, oponę należy wymienić.
___________________________________________________________________________
Wyważanie kół
Niewyważone opony są źródłem drgań, przedwczesnego i nieregularnego zużywania się opon oraz nadmiernego zużywania się elementów zawieszenia samochodu. Opony należy wyważać po pierwszym zamontowaniu na obręczach oraz po każdym zdjęciu i ponownym założeniu na obręcze. Wyważenie opon należy też sprawdzić po zauważeniu oznak wibracji.
Ustawianie geometrii kół
Pojazd ma dobrze ustawioną zbieżność, gdy wszystkie elementy zawieszenia i układu kierowniczego pracują poprawnie, a także gdy opona oraz obręcz toczą się prosto i pewnie. Jeśli zauważysz nierównomierne zużywanie się bieżnika, może to wynikać właśnie ze złego ustawienia zbieżności kół. W przypadku stwierdzenia takiego stanu rzeczy samochód należy oddać do naprawy do specjalistycznego zakładu.
Rotacja opon
Choć wiele osób z pewnością poradzi sobie z samodzielną rotacją opon, to jednak, najszybciej i najprościej powierzyć to zadanie serwisowi. Informacje na temat właściwej sekwencji i terminów zamiany opon można znaleźć w instrukcji obsługi samochodu. Jeśli jednak nie ma w niej informacji na ten temat, to dobrą zasadą jest przekładanie opon po przejechaniu około 10 – 13 tys. km.
Naprawa opon
Naprawy opon należy powierzać specjalistycznym serwisom. Do poprawnego wykonania naprawy opony niezbędne jest jej zdjęcie z obręczy, dokładne sprawdzenie i wykrycie uszkodzeń oraz założenie łaty i uzupełnienie ubytku w oponie w celu naprawy przebić, których skala mieści się w zakresie dopuszczalności naprawy.
___________________________________________________________________________
Oznaczenia opon.
Na boku opony znajdują się wszystkie informacje na jej temat. Wszystkie opony obok swojej nazwy zawierają te same informacje.
„Typ opony”
określa przeznaczenie opony. Litera „P” oznacza, że dana opona ma rozmiar amerykański i jest przeznaczona do samochodów pasażerskich. Litery LT oznaczają, że opona przeznaczona jest do lekkich ciężarówek.
„Szerokość opony”
określa jej szerokość wyrażoną w milimetrach i mierzoną między zewnętrznymi stronami ścian bocznych. Opona przedstawiona obok ma szerokość 215 milimetrów.
„Współczynnik kształtu”
to wartość, która określa procentowy stosunek wysokości przekroju do jego szerokości. 65 oznacza, że wysokość opony stanowi 65% jej szerokości.
„Konstrukcja”
informuje o tym, w jaki sposób opona została wyprodukowana. Litera „R” oznacza oponę radialną, czyli taką, w której włókna osnowy, ułożone w warstwy tworzące korpus opony, biegną promieniowo w poprzek opony, od obrzeża do obrzeża. Litera „B” oznacza oponę diagonalną, czyli taką, w której osnowa biegnie ukośnie w poprzek opony, od obrzeża do obrzeża, a kolejne warstwy osnowy mają włókna ułożone po skosie względem siebie, dla zwiększenia wytrzymałości. Jeśli nie ma żadnych oznaczeń, świadczy to o tym, że jest to opona diagonalna.
„Średnica koła”
określa szerokość obręczy, na jakich może być montowana opona. Średnica koła opony przedstawionej powyżej wynosi 15 cali
„Indeks nośności”
to liczba odpowiadająca maksymalnemu obciążeniu wyrażonemu w kg, które może zostać przeniesione przez prawidłowo napompowaną oponę.
„Indeks prędkości”
to liczba odpowiadająca maksymalnej prędkości nominalnej opony. „H” oznacza, że maksymalną prędkością opony jest 210 km/h lub 130 mil/h. Należy pamiętać, że indeks prędkości dotyczy jedynie możliwości opony i NIE stanowi zalecenia przekraczania obowiązujących ograniczeń prędkości. Samochód należy prowadzić, nigdy nie przekraczając obowiązujących ograniczeń prędkości.
„DOT”
oznacza, że opona jest zgodna ze wszystkimi obowiązującymi normami bezpieczeństwa ustanowionymi przez amerykański Departament Transportu (DOT oznacza Department Of Transportation). Obok znajduje się kod identyfikacyjny opony lub jej numer seryjny: jest to ciąg cyfr i liter o długości do 12 znaków.
„UTQG”
jest skrótem od angielskiego zwrotu Uniform Tire Quality Grading (co w wolnym tłumaczeniu oznacza Jednorodna Klasyfikacja Jakości Opon), będącego nazwą systemu oceny jakości opracowanego przez amerykański Departament Transportu.
___________________________________________________________________________
Klasy jakości opon.
Z wyjątkiem opon zimowych, wymagania DOT nakładają na producentów obowiązek klasyfikacji opon do samochodów osobowych według sprawności opony określonej takimi parametrami, jak zużywanie się bieżnika, przyczepność oraz odporność na działanie temperatur. Klasyfikacja UTQG wszystkich opon Goodyear do samochodów osobowych i lekkich ciężarówek przedstawiona jest w katalogu opon do samochodów osobowych i lekkich ciężarówek.
Zużywanie się bieżnika
| Ponad 100 | Lepsze |
| 100 | Podstawowe |
| Mniej niż 100 | Gorsze |
Klasa zużywania się bieżnika określana jest w drodze testów porównawczych. W testach tych badane jest zużywanie się opon w kontrolowanych warunkach, na specjalnym torze badawczym rządu amerykańskiego. Opona, która uzyskała wynik 200, zużywa się dwa razy dłużej w testach od opony o wyniku 100. Ostateczny przebieg i trwałość opony zależy jednak od warunków jej eksploatacji i może odbiegać od wyników określonych w testach. Wpływ na trwałość opony mają: styl jazdy, obsługa samochodu, warunki drogowe oraz klimat.
Przyczepność
| A | Najlepsza |
| B | Średnia |
| C | Przeciętna |
Klasy przyczepności odzwierciedlają zdolność opony do zatrzymywania się na mokrej nawierzchni, co bada się w kontrolowanych warunkach na specjalnym torze badawczym rządu amerykańskiego. Badanie obejmuje zachowanie się opony na nawierzchni asfaltowej i betonowej. Klasa przyczepności oparta jest na teście hamowania na wprost. Poza tym nie uwzględnia ona przyczepności opony na zakrętach, a tym samym nie określa zachowania opony podczas pokonywania zakrętów.
Odporność na temperaturę
| A | Najlepsza |
| B | Średnia |
| C | Przeciętna |
Klasa odporności na temperaturę odzwierciedla stopień odporności opony na wydzielanie ciepła podczas testów przeprowadzanych w kontrolowanych warunkach, na specjalnej laboratoryjnej obręczy testowej. Długotrwałe działanie wysokich temperatur może powodować degenerowanie się materiałów opony, a tym samym zmniejszać jej trwałość. Zbyt wysokie temperatury mogą spowodować uszkodzenie opony.
___________________________________________________________________________
Produkcja opon.
1. Produkcja opony radialnej rozpoczyna się od przygotowania surowców, tj. pigmentów, środków chemicznych, około 30 różnych rodzajów gumy, włókien osnowy opony, drutówki itp.
Składniki te mieszane są w gigantycznych mieszadłach zwanych maszynami Banbury’ego, w których utrzymywane są wysokie temperatury i ciśnienia. Maszyny te łączą różnorodne składniki materiału, z którego powstanie opona.
2. Schłodzona guma przyjmuje różne kształty. Najczęściej jest ona formowana w oznaczone sztaby, które transportuje się do maszyn rozdrabniających. W tych maszynach guma dostaje się pomiędzy dwa potężne wały. Następnie podawana jest dalej, gdzie jest mieszana i łączona. W ten sposób przygotowana guma o różnych składach podawana jest dalej do rozdrabniarek, w których jest cięta na pasy i transportowana przenośnikami, aby stać się potem ściankami bocznymi, bieżnikami lub innymi elementami opony.
Inny rodzaj gumy służy do pokrycia włókien, które wykorzystywane są do budowy korpusu opony. Do budowy opony wykorzystuje się wiele rodzajów włókien, m.in.: poliester, sztuczny jedwab czy nylon. Korpusy w większości współczesnych opon samochodowych wykonane są z kordu nylonowego.
3. Następny składnik opony to obrzeże. Jest to drut stalowy o dużej wytrzymałości na rozciąganie. Obrzeże opony dopasowane jest do obręczy samochodu. Włókna ułożone są we wstęgę, a dla zwiększenia przyczepności pokryte gumą. Następnie włókna zwijają się w pętle, które owija się łącząc je ze sobą, aż do połączenia z pozostałymi elementami opony.
Opony radialne produkowane są przez jedną lub dwie maszyny. Produkcja opony zaczyna się od podwójnej warstwy syntetycznego kauczuku zwanej wyściółką wewnętrzną. Wyściółka ta zapewnia szczelność i sprawia, że opona może obejść się bez dętki.
4. Następnym elementem opony są dwie warstwy włókniny i osnowa. Paski, zwane wierzchołkami, wzmacniają obszar nieco powyżej obrzeża opony. Następnym elementem jest para pasków ochraniających obrzeże opony. Zapobiegają one ścieraniu się założonej opony o obręcz koła.
Maszyna produkująca opony radialne nadaje im kształt oraz dba o to, aby jej różnorodne elementy znalazły się w odpowiednich miejscach, zanim opona zostanie wprowadzona do formy.
5. Następnie opona jest wzmacniana stalowymi pasami. Pasy te zabezpieczają oponę przed przebiciem i zapewniają pewne przyleganie bieżnika do nawierzchni. Bieżnik jest ostatnim elementem, który formowany jest na oponie. Gdy automatyczne wałki ścisną mocno ze sobą wszystkie elementy opony, opona radialna – zwana w tej fazie „świeżą oponą” – gotowa jest do kontroli i wulkanizacji.
6. Opona swój ostateczny kształt oraz bieżnik uzyskuje w prasie wulkanizacyjnej. Ogromne formy – działające na zasadzie domowej gofrownicy – kształtują i wulkanizują na gorąco oponę. W formie wyżłobiony jest wzór bieżnika, oznaczenia ścianek bocznych opony, producent i inne dane wymagane przez prawo.
Opony wulkanizowane są w temperaturze ponad 300 stopni Celsjusza, przez około 12 do 25 minut, w zależności od wymiarów opony. Po otworzeniu się formy, opony wyrzucane są na długi przenośnik, który transportuje je do stanowisk kontrolnych.
7. Jeśli opona wykazuje jakiekolwiek nieprawidłowości i skazy, jest automatycznie odrzucana. Część wad wyłapują czujne oczy i ręce przeszkolonych kontrolerów, a inne – wyspecjalizowane maszyny.
Kontrola opony nie sprowadza się jedynie do oceny stanu jej powierzchni. Wybrane opony zdejmowane są z linii produkcyjnej. Potem zostają prześwietlone w celu wykrycia wszelkich ukrytych słabości. Dodatkowo inżynierowie kontroli jakości regularnie rozcinają wybrane losowo opony i badają wszystkie szczegóły ich konstrukcji, które mogłyby mieć niekorzystny wpływ na ich sprawność i bezpieczeństwo.
8. To właśnie w ten sposób wszystkie części są łączone w całość: bieżnik, ścianki boczne, wspierane na korpusie opony i mocowane na kole przez pokryty gumą drut stalowy. Bez względu na detale, podstawowe elementy są zawsze takie same: stal, włókna, guma oraz wiele pracy, staranności i wysiłku projektantów, inżynierów i pracowników.